/ golf / "Spelet er deg mot golfbanen, ikkje nødvendigvis deg mot dei andre."

Mette Estep

Golf er no nest størst av idrettane i Noreg målt i registrerte medlemmer, etter fotball. Golfspelarane er yngre og spelar meir enn før.

Sidan 2019 har talet på medlemskap knytt til Norges Golfforbund auka med 75 prosent, til 167.121 medlemmer 1. november i år. Det er ein vekst ingen andre særforbund kan måle seg med.

Samtidig har det skjedd noko med kva aldersgrupper sporten appellerer til. Sidan 2019 har snittalderen på golfmedlemmene gått ned frå 50,2 år til 43,5 år.

– Vi har no fleire golfspelarar i Noreg under 20 år enn over 67 år, seier kommunikasjonssjef Tom Rosenvinge i Norges Golfforbund til NTB.

I år vil Golfforbundet passere Norges Håndballforbund i medlemstal. Berre Norges Fotballforbund har fleire.

Gutane blir bitne av basillen

Tidlegare golfproff Suzann Pettersen har lagt merke til endringa og er kjempefornøgd.

– Eg ser korleis særleg unge gutar blir drege inn i sporten av kompisar no, og dei blir heilt bitne av basillen. Eg har utruleg mange venner der gutane ikkje får nok av golf. Det er veldig kult. Eg trur nok jentene vil følgje rett bak, seier ho.

Golfspelar Suzann Pettersen i aksjon under OL-turneringa i golf i Rio de Janeiro i 2016. Då ho starta med golf, fall det i kategorien snobbesport, eit stempel ho seier gradvis har forsvunne. Foto: Heiko Junge / NTB / NPK

Sjølv byrja ho med golf då ho var 5–6 år gammal. Det var faren som introduserte henne og brørne for sporten.

Rosenvinge seier at trenden no er at venner rekrutterer venner.

– Der det tidlegare var slik at foreldra tok med seg barna og lærte dei opp, ei vertikal rekruttering, har vi fått ei horisontal rekruttering no, seier han.

Hovland-effekten

I 2024 ønskte Golfforbundet å vite meir om kva unge, nye golfarar tenkjer om sporten dei har byrja med. BTF Innsikt gjennomførte ei undersøking blant 1220 medlemmer i målgruppa.

Viktor Hovland har vorte eit viktig førebilete for unge som vil byrje med golf, men endå fleire vorte rekrutterte til sporten av venner. Foto: Beate Oma Dahle / NTB / NPK

– Der svarte to av tre, heile 66 prosent, at det var venner som hadde fått dei til å byrje. Ein av seks, 15 prosent, sa at dei spelte golf i oppveksten, seier Rosenvinge.

Omtrent like mange, 14 prosent, sa dei vart motiverte av Viktor Hovland.

Hovland vart profesjonell i 2019, var første nordmann til å vinne ei turnering i PGA-touren og har fått mykje av æra for at golf er i vinden som aldri før, både på banen og på TV-skjermen.

Fysisk og sosial kombo

Dei unge spelarane er aktive. Halvparten speler fleire gonger i veka, medan 28 prosent til speler minst éin gong i veka. Langt dei fleste spelar med andre, oftast venner, men også med familie.

– Medlemmene spelar generelt ganske mykje, i snitt 19–20 rundar per år. Vi opplever at alle, uansett alder, set pris på samhaldet, det å ha ein felles aktivitet, den kombinasjonen av fysisk aktivitet og sosialt samvær, seier Rosenvinge.

– Det er ein fantastisk stad å gjennomføre fritida si, fysisk og mentalt, seier Suzann Pettersen, og utdjupar det ho kjenner er heilt unikt: at alle kan spele med alle.

– Bestefar min starta å spele golf då han vart enkemann som 70-åring. Han hadde så mykje glede av det sosiale, golfturar og miljøet rundt. Vi to gjekk også ut saman.

– Uansett alder og nivå kan ein spele saman, for. Samtidig har du fire–fem timar du er saman med éin eller nokre få andre, som er utruleg verdifull tid i dagens samfunn, utan forstyrringar frå teknologi, seier ho.

Meir enn ein gåtur

Ei anna nemnd årsak til at golf har vorte populært, er at det ikkje krevst at ein er i noka spesiell kroppsleg form for å spele. Det gjer det temmeleg tilgjengeleg å prøve seg.

Så har det vore diskutert kor mykje trening det eigentleg ligg i å rusle rundt frå hol til hol, slå på ballen og prate litt innimellom. Også der har ekspertane sjekka kva det kan gi.

– Kvar golfrunde gir i snitt meir enn 11.000 steg, påpeikar doktor og professor emeritus David Lindsay ved Universitetet i Calgarys sportsmedisinske senter i Canada.

I eit intervju med National Geographic hevdar han at ein mann forbrenn 900 kaloriar på ein snittrunde, medan tilsvarande for ein kvinneleg golfar er rundt 700 kaloriar.

Lite skadar, god førebygging

I 2016 presenterte det medisinske tidsskriftet BMJ ei global kunnskapsoppsummering om helsefordelar av å spele golf , basert på over 300 studiar. Hovudkonklusjonen var at helsepersonell og avgjerdstakarar i samfunnet bør oppmode til og støtte at fleire menneske spelar golf. Studiane viste at golf som sport, forbetra fysisk helse og mentalt velvære hos utøvarane, og kan ha bidrege til auka levealder.

I motsetning til ein del andre fysiske aktivitetar, vart det berre registrert moderate skadar, med ryggskadar som vanlegast. Å trene på å slå golfballar, vart trekt fram som mogleg bidrag til å styrkje musklar og balanse og førebyggje fall.

Frå snobbesport til allemannseige

Suzann Pettersen gler seg i dag over at golfsporten har lempa på enkelte reglar, men behalde dei grunnleggjande verdiane.

– Då eg starta med golf, fall det i kategorien snobbesport. Det stempelet har gradvis forsvunne. Det har vorte meir folkeleg, med større tilgjengelegheit og breidd i banar. Det er stadig fleire klubbar som ikkje har den klassiske kleskoden, hos dei fleste er han nok nesten borte. Det er veldig fint å komme på golfbanen og sjå eit mykje meir multifasettert bilete av kven som er der: alder, utsjånad og nivå, seier ho, og meiner dessutan at sporten ikkje er så dyr som han har hatt rykte for å vere.

– I alle fall ikkje samanlikna med alpint eller langrenn, då er ikkje golf spesielt dyrt verken å byrje med, kjøpe utstyr til eller utøve, seier ho.

Skrivne og uskrivne reglar rundt etikette står framleis sterkt i golf, noko Pettersen meiner er rett og viktig, og ho påpeikar at ein eigentleg ikkje får så mykje av sånt frå andre stader.

– Det handlar om respekt, disiplin og gentlemanship. Det regelverket følgjer dei aller, aller fleste. Så gjer det nok at golf framleis er sett på som litt gammaldags, men det tenkjer eg er heilt ok.

I dag er det svært mange som følgjer golfmeisterskap og turneringar på TV. Foto: NTB / NPK

Fakta om golfarar i Noreg

Den første golfklubben i Noreg heitte Hølgenæs Golf Club og vart stifta i 1902. Den vart nytta primært av britiske laksefiskarar på besøk i Rauma.

* 31. juli 1905 arrangerte Hølgenæs Golf Club den aller første golfturneringa i Noreg.

* Bortsett frå golfspelet til dei britiske gjestene mellom fiskeøktene var det ikkje mykje golfaktivitet i Noreg fram til 1920-talet.

* I 1924 vart Oslo golfklubb stifta, med bane ved Bogstadvannet. Dette er den eldste golfklubben framleis i drift i Noreg.

* Frå 1940 til 1945, under andre verdskrigen, vart dei fire golfbanane i Noreg delvis brukte til dyrking av poteter og kålrabi.

* Norges Golfforbund vart stifta i 1948.

* Det var generelt stor motstand mot etablering av nye golfbanar, med 11 aktive golfklubbar i Noreg i 1984.

* I 1985 losna det litt frå politisk hald, og golf vart meir utbreidd og tilgjengeleg.

* I 1997 vart Selje Golfklubb stifta, Noregs golfklubb nummer 100.

* Ved utgangen av 2024 var det 172 aktive klubbar i Noreg, i snitt 868 medlemmer, ein auke frå 530 medlemmer i snitt i 2019. Kvar femte medlem er kvinne.

* Sidan 2019 har talet på aktive medlemmer auka frå 95.445 til 167.121 per 1. november 2025. Medlemsauken er primært blant dei under 35 år.

* Talet på golfspelarar under 20 år har auka med 195 prosent på fem år, frå vel 7000 i 2019 til 21.000 i 2024.

* Menn frå 13–19 år har auka mest, med 319 prosent fleire utøvarar på fem år. Jenter i same aldersgruppe har auka talet på medlemskap med 84 prosent.

* I 2024 spelte kvar medlem i snitt 18 rundar kvar i sesongen. I tillegg kjem innandørs aktivitet, som golfsimulator.

* Under ekstremvêret Amy i oktober hadde innandørsgolf på Austlandet ein auke på 800 prosent.

(Kjelder: Golfhistorie og Norges Golfforbund )

(©NPK)